Նակուա Ֆուատ Նակուազատ պարի հանդերձանքով
ՈՅԺ
ՀԱՐԻՒՐՔՍԱՆԵՒԵՐԿՐՈՐԴ ԵՐԱԶ
Կարծեմ հոգեկան հիւանդ եմ կամ կը նկատուիմ, որովհետեւ յայտնի է թէ հոգեբուժարան մըն է այստեղ եւ ճերմակազգեստ տիկնայք ու պարոնայք ծայրագոյն քաղաքավարութեամբ կը վարուին հետս ու ժպտերես են: Բայց եւ երբեմն կը հարցնեն՝ «Ո՞վ ես դուն», եւ պէտք է սորված ըլլան, որովհետեւ միշտ ալ բացօրէն եւ այլեւս զարմացած կը պատասխանեմ՝ «Աստուած»: Եւ դեռ պէտք է շարունակեն՝ «Ուրեմն դուն ստեղծած ես մեզ»: Կարգը իմն է հարցնելու՝ «Ինչո՞ւ ինձմէ զատ ուրիշներ ստեղծեմ»: Համբերատար են ու կը բացատրեն՝ «Մեր գիտցած Աստուածը ստեղծած է ամէն ինչ, աշխարհ ու մարդիկ, ու կը հետեւի բոլորին յայտնի թէ ծածուկ անցուդարձերուն»: Եւ երբ կ’ըսեմ՝ «Չեմ կարծեր որ լաւ ժամանակ մը կ’անցընէ», եւ կամ՝ «Չեմ կարծեր որ հաճելի ժամանց մըն է», գլուխնին կը շարժեն, չեմ գիտեր՝ մտածելո՞վ ըսածիս մասին, թէ վիճակս անյոյս նկատելով:
ՀԱՐԻՒՐՔՍԱՆԵՒԵՐՐՈՐԴ ԵՐԱԶ
Այսօր հաճելի կը թուի ինծի երթալ ու նստիլ Էմատ Էտտինի հռչակաւոր սրճարանը, որ… բայց ո՞ւր է, հո՛ս պէտք է ըլլար… շատ լաւ կը յիշեմ, տուն վերադառնալու ժամանակ չկար կարեւոր հանդիպումէ մը առաջ, ու ես, յոգնած-դադրած ու քրտնա՜ծ, մտած էի այս հինաւուրց սրճարանը, քառորդ կամ կէս ժամ մը անցընելու: Երբ, ուրկէ՞ ուր, այդ անհանգիստ վիճակիս մէջ, կը յայտնուէր անտանելի ազգականս, ինքն ալ զարմացած – աւելի՛, վերջապէս ինք սրճարաններու նարտախնդիր յաճախողն էր – բայց եւ ծաղրական՝ «Ծօ՛, դո՞ւն ալ հոս կու գաս եղեր», ստիպելով ինծի բացատրել: Կրնա՞յ ըլլալ որ յիշողութիւնս կը խաբէ զիս: Անկարելի՜, անհերքելի փաստ մը ունիմ՝ անմոռանալի՜ է սեղանի մը շուրջ նստած ծերունիներու խօսակցութենէն սա՛ նախադասութիւնը՝ «Տակաւին կրնա՞ս կոր դրօշակդ բարձրացնել»:
Բայց սրճարանը չկայ: Ու երբ կը հարցնեմ, մարդ չի գիտեր սրճարանին մասին ու չեն հետաքրքրուիր: Կրնա՞յ ըլլալ, որ երազի մէջ տեսած ու լսած ըլլամ, նախ՝ անտանելի ազգականս, եւ յետոյ՝ ծերունիի մը մէկ ուրիշին ուղղած այդ կատակաբեռն ակնարկը:
ՀԱՐԻՒՐՔՍԱՆԵՒՉՈՐՐՈՐԴ ԵՐԱԶ
Ընկողմաներ եմ արեւելեան ոճով սարքուած վրանի մը մէջ, երբ ներս կը մտնէ Նակուա Ֆուատը՝ անցեալի ակնահրաւէր պորտապարուհին, ու քիչ անդին պառկելով՝ կ’ըսէ որ վարտիկ չէ հագած: Ես վերջերս տեսած էի զինք հեռատեսիլէն, եւ զարմացած ո՛չ միայն որ տակաւին ողջ էր, այլ որովհետեւ՝ դատելով իր դէմքէն ու մերկ թեւերէն՝ կը մնար գրաւիչ ու յանկուցիչ: Կը հակիմ իր վրայ ու կը պաչպչուինք ու կը քսուըտինք, երբ ներս կը մտնէ պատանուհի մը ու պարուհիին կ’ըսէ որ գտած է շատ գեղեցիկ վարտիկներ, սակայն սակարկութիւնը ա՛ն միայն կրնար կատարել: Եւ քովս է արդէն ու կը դպչի ու կը համբուրէ ու կը տեսնեմ որ ծարիր քսած է իր աչքերուն շուրջ եւ որ մե՜ծ է տարբերութիւնը իր եւ պարուհիին:
ՀԱՐԻՒՐՔՍԱՆԵՒՀԻՆԳԵՐՈՐԴ ԵՐԱԶ
Աջիս մահապատիժի սենեակն է: Կը հարցնեն թէ կը փափաքէի՞ վերջին խօսք մը ըսել: Վերջին խօ՞սք: Շնորհակալութիւն կը յայտնեմ որ ի հակադրութիւն հասարակ մահկանացուներու՝ ի՛մ մահուան ժամը որոշուած է: Բայց կը տեղեկացնեն որ յետաձգում մը կայ, կը սպասեն ներման թուղթի մը, որ սակայն կ’ուշանայ: Դահիճը, բարեհամբոյր հօրեղբայր Իպրահիմը, մահապատիժի սենեակին դուռը կը գոցէ, բժիշկը, որ բուժելու համար չէ կանչուած անշուշտ, կ’ըսէ թէ գործ ունի դիազննարանին մէջ, դատախազին ներկայացուցիչը կը նախընտրէ բանտապետին գրասենեակը աւելի հանգստաւէտ պայմաններու մէջ սպասել, դիմացս կը մնայ միայն ներքին գործոց նախարարութեան ներկայացուցիչ սպան, որ ժամանակը կ’անցընէ իր առձեռն հեռաձայնին հետ խաղալով:
ՀԱՐԻՒՐՔՍԱՆԵՒՎԵՑԵՐՈՐԴ ԵՐԱԶ
Կու գայ ան, որուն պատանեկան հմայքը գերած էր զիս ամիսներ ու կ’ըսէ՝ «Խելքդ գլուխը տղայ էիր, ինչո՞ւ չուզեցիր ընդունիլ որ, այո, մարմնի ու մտքի այդքան բռնկումներէ ետք, չէի սիրեր քեզ, որ տէրս չէիր այլեւս»: Կ’ըսեմ՝ «Որովհետեւ այդպէս սիրոյ գաղափարն էր որ կը փլուզէր մէջս՝ անկանգնելիօրէն»:
ՀԱՐԻՒՐՔՍԱՆԵՒԵՕԹՆԵՐՈՐԴ ԵՐԱԶ
Մինչ երեկոն կ’իջնէ՝ երրո՞րդ թէ չորրորդ յարկի պատշգամէ մը ծանօթ այս փողոցը կը դիտեմ, բայց միտքս ցրուած է, աննպատակ կը շրջի, առանց գիտնալու թէ ի՛նչ է փնտռածը եւ ի՛նչն է որ թերեւս հրապուրէ խտիւական Գահիրէին մէջ: Բայց առանձին չեմ, քովս կին մը կայ, հօրեղբօրս կինը, երբեմն քանի մը օր իր մօտ կը ղրկուէի պատանութեանս տարիներուն, եւ հիմա կ’ըսէ՝ «Ինչ տգեղ է որ տղամարդիկը բաներնին կը շտկեն քալած ժամանակ, նայէ՛, նայէ՜»: Կ’ուզեմ բացատրել, փորձառութենէ, որ երբեմն անհրաժեշտ կը դառնայ ատիկա, բայց ի՞նչ օգուտ, եւ միտքս վերադարձած է գանկիս բանտին:
ՀԱՐԻՒՐՔՍԱՆԵՒՈՒԹԵՐՈՐԴ ԵՐԱԶ
Կ’ուզեմ ըսել, եւ կու գան ու կ’անցնին, ես ալ՝ շատերու ընդմէջէն, հին ու նոր ժամանակներէ, բայց ո՛չ մէկուն, որ աւելի մօտ եմ մահուան քան կեանքի:
ՀԱՐԻՒՐՔՍԱՆԵՒԻՆՆԵՐՈՐԴ ԵՐԱԶ
Փաստաբանիս սպասման սենեակն եմ, սեղանիկին վրայ հնութենէ դեղնած հանդէսներ են, մատներս կը սկսին քերուըտիլ երբ երկար ու անհարկի սպասումէն ձանձրացած՝ մէկ հատ մը կ’առնեմ ու էջերը կը դարձնեմ: Բայց, հանդէսին տակ, ուրկէ՞ ուր… այս գիրքը՝ Գաղտնի Եգիպտոսը, զոր անյուսօրէն կը փնտռէի, կարդացած ըլլալով նոյն հեղինակին Գաղտնի Հնդուստանը:
Չսպասելով հրաւէրին, կը մտնեմ իր գրասենեակը: Փաստաբանը արագօրէն թուղթեր մը կը խառնշտէ, իբրեւ թէ կարեւոր փաստաթուղթ մը փնտռէր եւ «գտնելով» կը քննէ ծանրակշիռ լրջութեամբ: Իսկ ես կ’ըսեմ՝ «Կրնա՞մ փոխ առնել գիրքը, կարդալ: Դուրսը հանդէսներուն տակ էր»:
Գլուխը վեր կ’առնէ թուղթերէն, իբրեւ թէ դժգոհ ընդմիջումէն, յայտնի չ’ըներ որ լուր անգամ չունէր գիրքին մասին ու կ’ըսէ՝ «Հո՛ս կարդա, ամէն անգամ որ գաս՝ քիչ մը կը կարդաս, եւ կը յուսամ անպայման լրացուցած կ’ըլլաս մինչեւ աւարտը այս դժուա՛ր ու երկա՜ր դատին»: Կ’ըսեմ՝ «Անպատասխան հարցումներ միայն ունին գաղտնաթաքոյց գիտութեանց նուիրուած այս ու նման գիրքերը»: Կ’ըսէ, հակառակ որ չէ կարդացած ու պիտի չկարդայ ՝ «Վերջին էջին մէջ պիտի գտնես պատասխանը, դատիդ բարեյաջող աւարտին հետ: Չբանա՛ս վերջին էջը հիմա, բան մը պիտի չհասկնաս պատասխանէն՝ առանց հարցումներուն հետեւած ըլլալու: Եւ դատդ ալ կը ձախողի»:
Գիտեմ որ յաջորդ այցելութեանս գիրքը պիտի չգտնեմ, եւ աւելորդ պիտի ըլլայ հարցնել թէ ո՞ւր է, որեւէ պատասխան պիտի տայ՝ «Կազմարարի մը տարի, գիրքը հին է, էջերը սկսած էին քակուիլ», կամ նոյնիսկ ձեւացնէ չյիշել՝ «Ի՞նչ գիրք, այստեղ միայն դատածրարներ են ու օրէնսգիրքեր»:
Նոյնիսկ եթէ դատը յաջողապէս աւարտի, Եգիպտոսի Գաղտնիքին կորուստը պիտի ընկճէ զիս յաւիտեան:
ՀԱՐԻՒՐԵՐԵՍՈՒՆԵՐՈՐԴ ԵՐԱԶ
Որոշեր են որ պարել սորվիմ եւ ուղարկեր սեւաչեայ, սեւահեր, մորթն ալ թուխի զարնող պարուսոյց մը: Տեսնելով որ անճարակ եմ, կ’առաջարկէ որ դիտեմ զինք ու յանձնուիմ շարժումներու յորձանքին: Կ’երեւի կը յուսայ որ ազատիմ անվստահութեանս պարտադրած կաշկանդումներէն: Ու կ’արձակէ՜ ինքզինք պարին, մոռնալով աշխարհն ու զիս, մինչ ուրիշ բան կը մտածեմ ես: Եւ երբ վերջին շրջանով մը կ’աւարտէ ուրախ ու յոգնասպառ ու կը բարձրացնէ շապիկը հովելու համար պարանոց ու դէմք՝ կ’անդրադառնայ որ իր սեւ պորտը կը դիտեմ ու պէտք է յանձնուի:
ՀԱՐԻՒՐԵՐԵՍՈՒՆԵՒՄԷԿԵՐՈՐԴ ԵՐԱԶ
Ինչպէ՞ս այս հին գերեզմաննոցը, ուր նոր մեռելներու տեղ չկայ տասնեակ տարիներէ ի վեր, թումբի մը կողքին մարդաչափ փորուած է հողը, հրաւիրելով զիս որ առիթն օգտագործեմ ու երկննամ այնտեղ ու դիտեմ շրջակայքն ու երկինքը, ափսոսալով որ չկայ լուսանկարող կամ թէ լուսանկարը կորսուած է:
Արտատպումի պարագային կը խնդրուի նախապէս կապ հաստատել Հայերէն Blog-ի վարչութեան հետ:
