ԵՐԿՈՒ ՔԵՐԹՈՒԱԾ

ՆՈՐԱ ՊԱՐՈՒԹՃԵԱՆ

 

ՏԷՔՈՌԻՆ ՄԷՋ

կորսուեցայ տէքոռին մէջ
ու չկրցայ երեւնալ
մասնիկ դարձայ նկարին
խօսիլ-լռել նոյնացան
թերեւս միշտ նոյնն էին
ինչպէս տառերն անունիս
անջատաբար կը բուսնին.
մարմին մ’աւել կամ պակաս
նժարին համար անտարբեր.

ի՞նչ է, սիրտս, նորէն ուռած
մէջտեղ ելեր կը հաջես.
ինչ որ կրցար կտցահարել
ճամբու եզրին
օրհնէ, անցիր ու գնա՛
գնա՛
գնա՛ այլեւս
երթալովդ՝ տէքոռէն, գիտցիր,
ոչինչ կը պակսի.
քեզմէ՝
ցաւ մը միայն կը պակսի
ու կը բաւէ այդ քեզի։
Ոտնահետքդ անգամ ձգէ իրեն
կորսուէ

 

ԵՐԱԺՇՏՈՒԹԻՒՆ

Մարդէ աւելի մեծ,
քարի չափ փխրուն
բամպակի պէս խաբեբայ
երաժշտութիւն
է ձայնդ
որ կը կաթկթի դէմքիս
կը լուայ
ու ալ ոչինչ կը լսեմ։
Արձագանգ,
տարածք
ընդարձակ,
խեղդուելու չափ անհունութիւն մուտք գործել
ու լողալ
ալիքներուն մէջ
որոնք ականջ կը փակեն
ամէն բանի որ սուտ է.
ամէն բան արդէն սուտ է.
երաժշտութիւն,
որ կը քակէ
անվերականգնելի փլատակներ թողելով,
կը քանդէ
տրուած խոստումները վերադարձի,
կը մարէ մոմը վերջին շունչի.
չկայ երազ
պիտի ապրիս հասկնալով.
հասկնալո՞վ,
զայն, որ կը մեկնի մնալով,
կը մնայ երբ մեկնած է վաղուց
կամ չէր եկած երբեւէ.
կարծած էի լսած ըլլալ ձայնն անոր,
ի զուր եսի պատերազմ
մը տանիլ, ու թերեւս յաղթել
բայց որո՞ւ,
երբ տխրութիւնս պատառ-պատառ կը սպառէ
ինձմէ մնացած ամէն բան։
Իրմէ մնացած երաժշտութիւն,
օգնէ ինծի
ես խաբուած խաբուող ու խաբուելիք
ողորմելի պզտիկ մարդ մըն եմ.
կը բարձրանայ կը բարձրանայ կը բարձրանայ կուրծքս
տագնապէն.
թեւերդ բաց
առ
տար
առանց ետեւ նայելու
ալ չեմ ուզեր հոս մնալ։

 

Արտատպումի պարագային կը խնդրուի նախապէս կապ հաստատել Հայերէն Blog-ի վարչութեան հետ:

ՀԱՄԵՍՏ ԱՅԾԸ

Յ. ՀԵԼՎԱՃԵԱՆ

Համեստ այծը ունէր գոռոզ կին մը։ Ան ոչ մէկը կը հաւնէր, նոյնիսկ իր համեստ ամուսնոյն հանդէպ գոռոզ էր եւ միշտ կ’անտեսէր զայն:

Համեստ այծը Կիրակի մը որոշեց իր տարեդարձը տօնել: Իր բոլոր բարեկամ այծերը հրաւիրեց: Այնքան շատ էին անոր բարեկամները, որ հսկայ պարտէզը նոյնիսկ նեղ կու գար հրաւիրեալներուն:

Համեստ այծին կինը՝ դժգոհ այս բազմութենէն, գնաց ու առանձնացաւ եւ գլուխը կախ՝ ծառի մը տակ նստաւ եւ հեռուէն դիտեց իրենց պարտէզը խճողողները:

Քիչ ետք ամուսինը մօտեցաւ, որպէսզի հարցնէ թէ ինչո՞ւ ան առանձնացած է ու չի մասնակցիր խնճոյքին:

– Հասարակ բարեկամներուդ հետ ես խնճոյք չեմ կրնար ընել. անոնք ո՜ւր, ես ո՛ւր, լեռ ու ձոր կայ իմ ու անոնց միջեւ:

Համեստ այծը կողակիցին խօսքերուն առանց պատասխան տալու վերադարձաւ ու շարունակեց խնճոյքը իր սիրելի բարեկամներուն հետ:

Բոլոր հրաւիրեալները նկատի առած էին տանտիրուհիին դժգոհանքը: Բայց ամէն ոք առանց խանգարուելու, մեր համեստ այծին սիրոյն՝ խնճոյքը կը շարունակէր մեծ ոգեւորութեամբ:

Խնճոյքը եօթը օր տեւեց: Երգն ու երաժշտութիւնը ողողած էին հսկայ պարտէզը:

Ձանձրոյթէն յոգնած մեր տանտիրուհին կամաց մը մօտեցաւ հրաւիրեալներուն, որպէսզի խօսակցի, պարէ, զուարճանայ անոնց հետ, սակայն ոչ ոք անոր կարեւորութիւն տուաւ, նոյնիսկ հայեացք մը չշնորհեցին անոր:

Ամէն ոք ուրախ էր, զուարթ ու եռանդով կը ցատկռտէր ու կը պարէր:

Իսկ տանտիրուհին նկատելով իրեն հանդէպ եղած անտարբերութիւնը՝ գնաց ու ծառի մը տակ երկնցաւ ու քնացաւ:

«Այս կեանքի մէջ ի՛նչ կը ցանես՝ այդ կը հնձես»:

Իմ մեծ պապը այդպէս կ’ըսէր, երբ ցուրտ ձմեռ մեր բոլորին հեքիաթ պատմէր:

 

Արտատպումի պարագային կը խնդրուի նախապէս կապ հաստատել Հայերէն Blog-ի վարչութեան հետ:

ՄՈՎՍԷՍ ԽՈՐԵՆԱՑԻ՝ ՀԱՅՈՑ ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՍԻՒՆԸ

ԱՌՆՕ ՍԱՀԱԹ
Փարիզ, Դպրոցասէր Վարժարան, 7րդ դասարան

Մովսէս  Խորենացին է մեր պատմութեան փրկիչը։

Եթէ ան գրի առած չըլլար մեր առասպելները եւ հին պատմութիւնը, մենք պիտի չգիտնայինք եւ պիտի մնայինք առանց պատմութեան։ Ան մեր պատմահայրն է։

Ինծի համար այս մարդը կարեւոր է։ Կ’ուզեմ որ ամէն մարդ գիտնայ, թէ ով է ան եւ ինչ ըրաւ մեզի համար։ Պէտք է շնորհակալութիւն յայտնենք անոր, յարգենք զայն, քանի որ մեծ մարդ է ան։

Այս իմ կարծիքս է։

 

Արտատպումի պարագային կը խնդրուի նախապէս կապ հաստատել Հայերէն Blog-ի վարչութեան հետ:

 

 

ՎԻՃԱՐԿՈՒՄ ԿԱՐԾԻՔ ՈՒՆԵՆԱԼՈՒ ԵՒ ՍԽԱԼԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Շարադրեց՝ ԱՆԱՅԻՍ ԵՕԼՏԱՇ
Աշխատեցան՝
ՌԱՖԱՅԷԼ ԱՐՍԼԱՆՕՂԼՈՒ
ԼՈՒՍԻՆ ՊԱՍ
ԵՐԱԶ ԿՕՍԷՐ
ԱՆԱՅԻՍ ԵՕԼՏԱՇ
ՆԱՐԵԿ ՍԵԹ
Փարիզ, Դպրոցասէր Վարժարան, 7րդ դասարան

Շաբաթ մը առաջ Զահրատի «Սխալիլ» բանաստեղծութեան հիման վրայ վիճարկում մը տեղի ունեցաւ Դպրոցասէր Վարժարանի 7րդ դասարանին մէջ։

Նիւթը հետեւեալն էր.

Նախընտրելի է կարծիք ունենա՞լ, գիտնալով որ կրնանք սխալիլ, թէ՞ չսխալելու համար խուսափիլ կարծիք յայտնելէ։

Խումբ մը աշակերտներ գրի առին ըսուածները, զորս կը ներկայացնեն ստորեւ։

Ա. խումբի աշակերտները կը նախընտրէին չսխալելու համար կարծիք չունենալ։

Մոսիկ – Ոմանք մեր վրայ կը խնդան երբ սխալինք, եւ մենք ասիկա չենք սիրեր։

Փանոսը համաձայն գտնուեցաւ Մոսիկին եւ ըսաւ, որ ամէն մարդ կրնայ սխալիլ։

Երազը աւելցուց, որ եթէ ոմանք մեր վրայ կը խնդան, կը նշանակէ որ մեզ չեն սիրեր։

Լենա – Կան ուսուցիչներ, որոնք մեզ կը ծաղրեն, երբ սխալինք։

Փանոս – Ուսուցիչները այս բանը պէտք չէ ընեն, որովհետեւ անոնք մեզի օրինակ են։

Մեր ուսուցչուհին – Զգոյշ ըլլալու ենք. ոչ խնդանք, երբ մէկը սխալի, ոչ ալ թոյլ տանք որ մեզ ծաղրեն, երբ մենք սխալինք։ Մեզ ծաղրողները մեզմէ աւելի խելացի չեն։

Լօրիկ – Բայց խօսելէն առաջ պէտք է մտածենք։

 
Բ. խումբի աշակերտները կը նախընտրէին կարծիք ունենալ, ու չէին խուսափեր սխալելէ։

Փանոս – Եթէ ճիշդ կարծիք ունենանք, կրնանք ուրիշներուն օգտակար դառնալ։

Անթօնի – Իսկ եթէ սխալ կարծիք ունենանք, ուրիշներուն մտիկ ընելով կրնանք լաւանալ։

Ուսուցչուհին – Կարծիք ունենալը պատասխանատու ըլլալ կը նշանակէ։

Հարցում. Իսկ ի՞նչ կը նշանակէ՝ խօսելէն առաջ մտածել։

Անթօնի – Կը նշանակէ խօսելու սիրոյն չխօսիլ։

Հարցում. Ինչո՞ւ համար պէտք է խօսինք։

Էլէն – Արտայայտուելու համար կը խօսինք, մեր կարծիքը կը յայտնենք։ Կը խօսինք բան մը ըսելու համար։

Ճինա – Մեր կարծիքը յայտնելու ատեն պէտք չէ ամչնանք։

Լուսին – Կարծիքները անձնական են։

Անայիս – Յայտնուած կարծիքին միջոցով մարդը կը ճանչնանք։

Անթօնի – Մարդուն կը մօտենանք։

Ճինա – Եթէ կարծիք չյայտնենք, չենք գիտնար թէ մեր միտքինը ճի՞շդ է, թէ սխալ։

Սագօ – Կարծիքի ազատութիւն կայ։ Ստիպուած չենք միւսներուն կարծիքը ունենալու։ Ազատ ենք։

Ուսուցչուհի – Տարբեր-տարբեր կարծիքները հաւաքուելով կը դառնան միտք։

Վիճարկումի աւարտին, երբ զանգը հնչեց, ուսուցչուհին յիշեցուց այս նիւթին մէջ յարգանքին կարեւորութիւնը։ Ըսաւ, թէ կարծիք յայտնելը պէտք է ըլլայ յարգանքով, առանց որուն կրնանք նոյնիսկ վնասել դիմացինին կամ վիրաւորել զայն։ Իսկ նպատակը այդ չէ բնաւ։

 

30 Մարտ 2017

 

Արտատպումի պարագային կը խնդրուի նախապէս կապ հաստատել Հայերէն Blog-ի վարչութեան հետ:

ՄՈՎՍԷՍ ԽՈՐԵՆԱՑԻ

ՓԱՆՈՍ ՔԷՕՇԿԷՐԵԱՆ
Փարիզ, Դպրոցասէր Վաժարան, 7րդ դասարան

Շնորակալութիւն կը յայտնեմ քեզի, Մովսէս Խորենացի, որովհետեւ հայ ժողովուրդի մէջ դուն միակն ես, որ գրի առիր առասպելները, որոնք մէկ մասն են մեր հեթանոսական մշակոյթին։ Դուն առաջինն ես, որ գրեցիր «Հայոց Պատմութիւն»ը։ Այս  պատճառով քեզ կը կոչնեք մեր Պատմահայրը։

Դուն այն մարդն ես, որ կրցաւ փրկել երկիր մը, ժողովուրդ մը մէկ բայց մեծ արարքով։

Բայց միայն շնորհակալութիւն յայտնելով չ’ըլլար։ Դուն օգնեցիր մեր ժողովուրդին, որ ճանչնայ իր պատմութիւնը։ Ուրեմն, պէտք է կարդանք եւ սորվինք այս առասպելները։

 

Արտատպումի պարագային կը խնդրուի նախապէս կապ հաստատել Հայերէն Blog-ի վարչութեան հետ:

ՄՈՍԻԿԻՆ ԵՒ ՌԱՖԱՅԷԼԻՆ ՉԱՐԱՃՃԻՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ (Բ.)

ՌԱՖԱՅԷԼ ԱՐՍԼԱՆՕՂԼՈՒ
Փարիզ, Դպրոցասէր Վարժարան, 7րդ դասարան

Օր մը դասընկերս՝ Յարութը ինձմէ նեղուեցաւ, որովհետեւ ֆութպոլի խաղին պարտուեցանք։ Ըսաւ որ ես էի յանցաւորը։

Ճաշի պահուն, ճաշարանէն նարինջ մը առաւ, պահեց։ Զբօսանքին, բակը, շատ զօրաւոր կերպով նետեց վրաս։ Ես շրջանցեցի, եւ նարինջը գնաց, դպաւ ուսուցիչի մը ինքնաշարժին եւ ապակին կոտրեց։

Մէկ շաբաթ պատժուեցաւ։ Ես կուշտուկուռ վրան խնդացի։

 

Արտատպումի պարագային կը խնդրուի նախապէս կապ հաստատել Հայերէն Blog-ի վարչութեան հետ:

ՀՈՒՏԱՆ ԵՒ ԶԱԽԻԱՆ

Յ. ՀԵԼՎԱՃԵԱՆ

Հուտան տասնեօթը տարեկան էր, երբ ծանօթացաւ Զախիային:

Զախիան Հուտային դրացի գիւղէն էր:

Ան ամէն օր քալելով Հուտայենց գիւղը կու գար ու աղբիւրին մօտ իրարու կը հանդիպէին:

Գիւղին զառիվերներն ու վայրէջքները անոնք հետիոտն կ’երթեւեկէին եւ աղբիւրին մօտ կ’ըլլար իրենց բաժանման պահը:

Հուտային եւ Զախիային հանդիպումները տարիներ տեւեցին ու իրենց սէրը օրէ օր աւելի կը հասուննար:

Գիշեր մը Հուտան անակնկալ անտանելի ցաւեր կ’ունենայ եւ անբնական տաքութիւն, այնպէս որ ծնողքը կը ստիպուի զինք գիւղի հիւանդանոցը փոխադրել:

Բժիշկները անզօր կ’ըլլան, իր ցաւերուն դարման չեն գտներ ու այդ գիշեր հիւանդանոցին մէջ Հուտան կը բաժնուի կեանքէն, իր ընտանիքէն եւ իր պաշտելի Զախիայէն:

Հուտային թաղման ներկայ էր ամբողջ գիւղը, բոլորին աչքերէն արցունք եւ կրակ կը հոսէին: Հուտային մայրը խելագարի կերպարանք առած էր եւ անընդհատ կու լար:

Հուտան հարսանեկան հագուստով գնաց անդենական, մինակ ձգելով իր պաշտելին՝ Զախիան:

Անցաւ ժամանակ, աշունը յաջորդած էր ամրան: Զախիան միշտ կու գար Հուտային գիւղը, առանձին կը քալէր նոյն ճամբաներէն ու թաց աչքերով կը մօտենար աղբիւրին, երեսը կը լուար ու ափ մը ջուր խմելէ ետք մթնշաղին կը վերադառնար գիւղ:

Զախիան մնաց ամուրի, ան չկրցաւ մոռնալ Հուտան, անոր յիշատակով ծերացաւ եւ ձմրան պաղ օր մը գնաց ու միացաւ իր Հուտային:

Այս սիրոյ պատմութիւնը հետս կ’ապրի մինչեւ օրս եւ այսօր թուղթին կը յանձնեմ զայն, որպէսզի միշտ յիշուին անբախտ ու մաքրամաքուր Հուտան ու Զախիան:

 

Արտատպումի պարագային կը խնդրուի նախապէս կապ հաստատել Հայերէն Blog-ի վարչութեան հետ: