ՍԻՐԱՆ ԱՒԸՆԵԱՆ ԱՄՊԱՐՃԵԱՆ
Հիւանդապահուհիին՝ Հէլէնին հետ կը բարձրանան հիւանադանոցի երրորդ յարկի թիւ 301 սենեակը, դուռը կը բանան, նախ հիւրասենեակէ մը անցնելով դէպի անկողինը։ Ձախին զետեղուած է սերոմին կայմը, վրան տեսակաւոր սրուակներ կան, իսկ աջին, հեռուն դրուած են քալելու օգնական գործիք մը եւ մի քանի հիւանդապահուհիներով շրջապատուած անկողին մը։
Անհամբեր եւ սրտի զօրաւոր տրոփիւնով կ’ուզէր տեսնել մանկութեան շատ սիրելի ընկերուհին, զոր երկար տարիներէ ի վեր չէր տեսած եւ ոչ մէկ կապ ունէր անոր հետ․ ոչ ընկերային ցանցերու եւ ոչ հեռաձայնային․ պարզապէս կը կարծէր, թէ ան իր ունեցած օտար անձնագրով վերջնականապէս Գանատա հաստատուած էր, քրոջ քով։
Կը մօտենայ կէս մը վեր բարձրացած անկողինին եւ «Ցոլի՜կ, Ցոլիկսսս», բացագանչելով արցունքոտ աչքերով նախ հիւծած, անճանաչելի, դժգոյն դէմքին կը նայի եւ հարց կու տայ ինքնիրեն, թէ այս իր սիրելի Ցոլի՞կն է, բայց աչքերը ինչպէ՞ս ստեն, այդ աչքերը, որ մանկութեան, դպրոցի օրերուն, ժամերով դպրոցի բակին, դասարանին մէջ տեսեր էր։ Որպէս թաղեցի միշտ անմեղունակ եւ մանկական նիւթերու մասին իրարու հետ խօսած եւ անհիմն բաներու վրայ խնդալով ժամեր անցուցեր էին։
– Ցոլիկ, Ցոլիկկկ, ճանչցա՞ր զիս,- բարի ժպիտով մը կ’ըսէ։
– Ո՜չ,- ժխտական եւ անմեղունակ պատասխան մը կ’առնէ։
– Սալբին, Ցոլիկը, Ազնիւը, Անին եւ Սեզան, Սեզաննն,- կրկնելով անունը,- մտածէ՛ եւ կեդրոնացի՛ր..
– Սեզա՜, շատ կարօտցեր եմ, շատ փոխուեր ես։
Սեզան կը հանէ ակնոցը եւ կրկին Ցոլիկին աչքերուն կը նայի․
– Դուն ես, դուն, իմ Սեզա՛ս։
Ցաւէն զառանցող բարի եւ հրեշտականման էակը շատ յոգնած ու տարիքէն շատ մեծ կ’երեւի։ Յանկարծ կեանքի ժամացոյցը զինք կը փոխադրէ տասնեակ մը տարի առաջ, եւ նախակրթարանի կամ միջնակարգի չարաճճի աշակերտուհիի մը փայլուն աչքերը կու գան դժգոյն եւ խոժոռ դէմքին, ուր կը գծուի արեւու նման գեղեցիկ եւ ջերմութիւն բուրող ժպիտ մը․ դէմքը կը լուսաւորուի, ձեռքերու անվերջ շարժումով անցեալի դպրոցական պատմութիւններ կը պատմէ ետեւ ետեւի, հեւիհեւ, միեւնոյնը կրկնելով անդադար, առանց հանգիստի կը յորդի ջրվէժի մը նման այդ պապանձած ու չորցած քարայրէն, կէս մը արաբերէն, յարգելու համար հիւանդապահուհիները, եւ կէս մըն ալ հայերէն, Սեզային նայելով եւ ամուր մը ձեռքը բռնելով։ Տարիներու շատ լուսաւոր եւ յստակ յուշերու շարան մը կը հիւսուի եւ թիթեռնիկներու նման կը թառի ու գունաւորէ մոխրագոյն սենեակը։ Հիւանդապահուհիները վստահաբար չէին հետաքրքրեր այդ պատումները, բայց ժպիտով կը փոխադարձէին եւ գլխու շարժումով մը մտիկ ընել կը ձեւացնէին, պարզապէս՝ իրենց պարտականութեան գիտակից։
Իսկ Սեզան կարօտի զգացումներով կլանուած մտիկ կ’ընէր եւ միտքէն կարգ մը սխալ դրուագներ կը սրբագրէր, գիտէր որ Ցոլիկը հիւանդ էր եւ իրաւունք ունէր ամէն ինչ ինքն ի՛ր դիտանկիւնէն պատմելու։
Ոչ մէկ մեղադրանք կար ընկերուհիին, թէ ո՞ւր էր այսքան տարի․ այո, ճիշդ տասնեւհինգ տարի է որ չէր տեսած իր սիրելի ընկերուհին։ Պատերազմը միակ պատճառն էր, որ Սեզան այլ քաղաք ճամբորդած էր եւ կարգ մը կապեր խզուած էին իր եւ իր բարեկամուհիներուն հետ, կամայ թէ ակամայ։
Հէլէնը՝ անձնական հիւանդապահուհին, որ պիտի գիշերէր Ցոլիկին քով, նաեւ Սեզային մօր հիւանդապահուհին եղած էր։ Երբ մայրը խնամքի կարօտ ըլլար, Հէլէնը որպէս օգնական կու գար անոր, որոշ կարիքները հոգալու․ բծախնդիր եւ իր գործին մէջ փորձառու անձնաւորութիւն մըն էր։ Տարիներ առաջ, երբ մայրը ինկած եւ կողոսկրը կոտրած էր, այս նոյն հիւանդապահուհին էր, որ ամէն օր գալով խնամած էր իր կողքին եւ այդ մէկը իր եւ անոր միջեւ քրոջ յարաբերութիւն մը ստեղծած էր, եւ այս պատճառով ալ ան երբեմն այցելութեան կու գար եւ անպայման Սեզան ալ կը փափաքէր տեսնել։
Սեզան երբ անոր անուն-մականունը կը լսէ, ուրախացած եւ զարմացած, ստուգելու համար անորինքնութիւնը, բնակարանին հասցէն եւ այլն եւ կը հարցնէ եւ կը հասկնայ, թէ, այո, իր սիրելի ընկերուհին է, բայց ինչպէ՞ս եւ ինչո՞ւ այս վիճակին հասած է, եւ ինչո՞ւ չէ հանդիպած իրեն։
Ըստ Հէլէնին, ան ոչ ձեռնահեռաձայն կը գործածէ, ոչ ալ համացանց կայ տուներնուն մէջ եւ իր հարազատներու հետ միակ կապը պարզ հեռաձայնն է, մէկ խօսքով ժամանակը կեցած է տասնհինգ տարի եւ ոչ մէկ ընկերային կապ…
Արդեօք ինչո՞ւ…
Սեզան կը փորձէ մի քանի անգամ ալ հանդիպիլ ընկերուհիին՝ հիւանդանոց, բայց վերջը իր ծանր պարտականութիւններուն պատճառաւ չի կրնար շարունակել այցերը, միայն որպիսութեանը մասին կը հարցնէ Հէլէնին, որ տակաւին կը շարունակէ իր այցելութիւնը։
Մէկ բան սրտին շատ կը մեծնայ․ ընկերուհին շատ առողջ, կատակասէր եւ ընկերային էր, ի՞նչ բանը զայն այս վիճակին հասցուցած է․ միայն մէ՞կ անգամ իյնալով, եւ կամ՝ երկո՞ւ անգամ։ Արդեօ՞ք ծանր հոգեվիճակէ մը անցած է, արդեօ՞ք ուրիշ անհանգստութիւն մը ունեցած է, արդեօ՞ք մօրը զոհը գացած է՝ հին մտայնութեան եւ կամ քարացած «օրէնքներու»։ Անշուշտ Սեզային միակ փափաքը կրկին ընկերուհին առողջ եւ կայտառ տեսնելն էր եւ ոչ միւս պատճառները հասկնալ, որոնք թերեւս գոյութիւն ալ չունէին, թերեւս ալ ճակատագիրը իր դերը խաղցած էր։
Արտատպումի պարագային կը խնդրուի նախապէս կապ հաստատել Հայերէն Blog-ի վարչութեան հետ: